Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Volledige Tekst van Zitting

ZITTING S Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 24 oktober tot 3 november 1640

Aantekeningen van Nicolaes Stellingwerff, pensionaris van Medemblik.

In het handschrift niet ingevulde namen of bedragen zijn met … aangegeven. Letters of woorden tussen [ ] zijn door de bewerker toegevoegd.

Notulen van ‘tgunt ter vergaderinge der Ed. Mog. Heeren Staten van Hollandt ende Westvrieslandt op ’t reces bij hun gehouden staedtsgewijse geresolveert, mitsgaders van ‘tgunt vorder aldaer voorgevallen ende gebesogneert is geweest zeedert den 24en octobris 1640 totten derden novembris daeraen volghende.

Presenten: Mr. Evert Jacobsz., N. Stellingwerff.

Woensdag 24 oktober en Donderdag 25 oktober 1640

1. Sijn de leeden wel bijeen geweest maer is, om de absentie van ons ende eenige andere leeden, nyets gebesogneert als in eenige particuliere requesten van cleynen importantie, nyet waerdigh omme notitie van gehouden te worden, uytgeseyt dat meede opte instantiën van de heeren van Amsterdam, Naerden ende Muyden goedgevonden is dezelve toe te staen octroy tot het maecken van een vaert over Muyden op Naerden, mits dat deur dezelve vaert geen commerciën sullen werden gevoert ende sonder met deese concessie te prejudiceren de sustenue van de heeren van Weesep van dat geen nyeuwe vaerten elders mogen werden gemaeckt daer om de vaerten zijn ende tot prejudicie van dezelve ende dat meede tottet seggen van commissarisen alle de geïnteresseerde contentement zal werden gedaen.

Vrijdag 26 oktober 1640 voornoen

2. Ter Generaliteyt zeecker dispuyt voorgevallen weesende tusschen den heer Olican, als ordinaris gedeputeerde ter Generaliteyt, ende de heeren Committeerde Raden van een hooger sittende stadt aldaer meede volgens haer instructie comparerende, wie van beyden in absentie van den heer van Noordwijck aldaer soude moeten presideren op Hollandts beurte. Is ter oorsaecke vandien geleesen de instructie van de heeren Committeerde Raden bij dewelcke gebleecken is datte heeren Committeerde Raden gelast zijn bij gebeurten meede ter Generaliteyt te compareren ende nae dat sulcx best vallen can, om te vigileren dat tegens de resolutiën van deese provintie aldaer nyets en werde verhandelt etc., ende is dienvolgens in deliberatie geleyt wat dienaenghaende de intentie van de vergaderinge magh sijn.

Veele sustinerende dat Committeerde Raden van een hooger stadt off lidt behoort te presideren ende dat sulcx is conform de oude gewoonte ende practijcque. Eenige verstonden in deesen nyet te connen adviseren sonder de last van haer principalen daerop verstaen te hebben. Die van Haerlem hadden nyet tegens de oude gewoonte soo ’t de beurte van een voorsittende Committeerde Raedt was, maer soo ’t de beurte van een laeger stadt was, die men wilde verschonen ende een hooger gebruycken om quansuijs den heer Olican te degouteren, dat sulcx tegens reeden was ende als prejudiciabel de lustre van haer stadt nyet gedooght conde worden, ende heefft om deese disputen geen conclusie inne connen vallen, maer naemaels, verstaende dat Noordwijck weer boven quam, is goedgevonden de saecke voor deesen te laeten berusten.

3. Is daernae geleesen de extensie van de resolutie genomen in faveur van die van Amsterdam, Naerden ende Muyden belanghende ’t octroy tottet maecken van een vaert, treck- ende wagenwegh, ende is in deliberatie geleyt wat commissarisen te committeren ter decisie van de questiën ende interesten hieruyt te pretenderen, waertoe bij de heeren Edelen voorgeslaegen wierden Haerlem, Leyden ende Alckmaer, waermeede haer meest alle leeden conformeerden. Dan de heeren van Dordrecht, Haerlem ende Goude verstonden dattet octroy geclausuleert most werden met die conditie dat geen coopmanschappen noch commerciën daerdeur t’eeniger tijden souden mogen werden gevoert ende dat in de notulen gestelt most werden dat deese concessie ’t gesustineerde van Weesep nyet en soude prejudiceren. Leyden wilde meede yet vastgestelt hebben tegens het openen van de Vechtdijcken, wij sustineerden hiertoe geen consent te connen draegen sonder datte lest overgeleeverde stucken van Weesep alvooren geëxamineert ende rapport van soude sijn ghedaen, sodat om deese disputen ende contestatiën daerover vallende eyntelijcken geen conclusie inne genomen heefft connen werden.

Vrijdag 26 oktober 1640 nanoen

4. De gemeene binnenschippers van Hollandt ende West-Vrieslant effter instantiën doende om verbeeteringe van leghdaegen, alsso haer onmogelijck is om de verdieringe van den tijdt het landt genochsaem om nyet te dienen ende dat haer oock sulcx nyet en can werden gevercht, wierde nae deliberatie bij meest alle leeden dit versoeck reedelijck geoordelt ende oock noodigh, so men het landt deur onwillicheden van de schippers tegens den naesten somer in geen groote ongeleegentheyt wil sien vervallen, alsso van deesen somer eensdeels met dreygementen, anderdeels met beeden daertoe gebracht zijn, daer geen langer apparentie toe is.

Die van Leyden, Alckmaer, Edam, Monnickedam ende wij waeren tot deese verhooginge om de schaersheyt van den tijdt ongelast, meenden effenwel datten Raedt van State die van Zelandt in devotie behoort te houden om nyet hooger als anderen getracteert te worden dat de meeste occasie tot deese clachten ende onlusten gheefft.

Dan zijn eyntelijcken de difficule leeden versocht haer deesenaenghaende bij haer principalen naerder te doen lasten.

5. De gedeputeerden geëxamineert hebbende de propositie van de landgravinne van Hessen, verclaeren datte zelve versoeckt subsidie van gelt van een groote partije vivres ende van ammunitie van oorloge tot mainctenue van Calcar ende plaetsen daerontrent tegens de maght van de keysersse, op welcke zaecken bij haer nyet ghedaen can werden, maer bij de vergaderinge die daer op haer last naerder dienen te verclaeren. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden deese zaecke in bedencken te houden totdat de gedeputeerden uytte Generaliteyt deesenaenghaende met Sijn Hoogh.t naerder sullen hebben gecommuniceert ende deur den heer Olican daervan rapport sal zijn gedaen.

6. Zijn geleesen brieven van den grootmeester van Malta van den 29en julii 1639, geëxhibeert deur eenen Walraven van Merode meede ridder van St. Jansordre aldaer ende generael ontfanger, versoeckende dat die van Haerlem gedisponeert mochten werden met minne aen hem te restitueren ende te laeten volghen de ghoederen die dezelve ordre in ende ontrent dezelve stadt is hebbende, mitsgaders van alle actiën ende gerechticheeden ende haer daervan te ontleedigen, omme mettet provenu vandien te beeter te mogen tegensghaen de grote macht van den Turck tot gemeene verseeckeringe van de commerciën, in conformité van de resolutie van den 4en augusti 1577 bij de heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt in faveur van hem remonstrant genomen, bij dewelcke claer gestelt wordt dat alles wat nyet vercofft off gealiëneert is aen die ordre zal werden gerestitueert. Doch alsso de heeren van Haerlem hiervan copye versochten om daerover met haer principalen te mogen communiceren is de zaecke tenzelven eynde opgehouden.

Zaterdag 27 oktober 1640 voornoen

7. De gedeputeerden opte zeesaecken provisioneel rapport doende verclaeren de ordonnantiën opte goude ende sijden laeckenen totte Zeeusse cruyssers gedestineert, nae examinatie opte consumptie, nyet practicabel te vinden ende daerom te sullen tenteren off op het incomen de leeden tot eenparicheden sullen connen worden gebracht, maer dewijl dit sijn tijdt nae hem sleepen zal ende dat wel noodigh eenige prompter middelen bijderhandt dienen genomen om de cruyssers in zee te helpen, dat zij daeromme goedgevonden hebben voor te slaen omme ter Generaliteyt te moveren dat tot deese cruyssers bij provisie geconsenteert ende geaffecteert moghten werden het Generaliteyts kleynzeegel, het dennegelt ende den booter buytensduyns te scheepe geconsumeert.

Daertoe de heeren van Zelandt opte besendinge over het last- ende veylgelt aen haer te doen meede naerder beweeght souden connen werden om bij provisie die middelen te amplecteren totdat opte andere bij den Raedt van State voorgeslaegen naerder sal sijn gebesogneert ende geresolveert. Meenen meede dat omme het werck van allen canten te vorderen naerder geresolveert behoort te worden op ’t antwoordt van Amsterdam, concernerende ‘t consent tottet verpachten van de convoien onder eenige limitatiën, omme te sien off de leeden daermeede contentement neemen, ende alsdan teffens ter Generaliteyt ingebracht te werden. Tot welcken eynde meede geleesen is de memorie bij den pensionaris Cats daervan ingestelt, van inhoude dat alvooren de egualisatie van de middelen geconsenteert, verpacht ende in practijcque gebracht weesende, al was ’t maer acht daeghen, ende ten 2en vastgestelt zijnde dat men geen penningen van de Admiraliteytscomptoiren tot andere necessiteyten zal diverteren. 3en Dat oock in de ordonnantie zal worden geroieert het articule van ’t verantwoorden der binnenlandsche pasporten als nyet practicabel. 4en Dat meede tot voorcominge van alle doleantiën vastgestelt zal worden dat de pachters contentement sullen moeten neemen mette sententiën van de respective Admiraliteyten, schoon nyet precijs sijnde conform de ordonnantiën, open nochtans blijvende den wegh van revisie, ende ten 5en dat geen vorder als de versweegen goederen bij sententie sullen mogen werden geconfisckeert, dat alsdan voor een preuve voor de tijdt van een jaer in de verpachtinge van de convoien ende licenten sal werden toegestaen.

Op alle ‘twelcke naerder gedelibereert weesende is bij alle leeden met dit rapport geconformeert ende verstaen dat het antwoordt bij Amsterdam gegeeven, werdt geapprobeert ende voor resolutie beneffens de andere pointen ter Generaliteyt zal werden ingebracht, met versoeck dat de provintiën haer daermeede willen conformeren ende teffens ordre te stellen dat deputatie aen de heeren van Zelandt magh werden gedaen om dezelve tottet last- ende veylghelt te beweeghen, alsmeede totte vordere middelen voor de cruyssers voorgeslaegen opdat daerop een somme van 200.000 £ genegotieert weesende de cruyssers op ’t spoedichste in zee mogen werden gebracht.

8. De directeurs van de Oost- ende Noordzee tot Amsterdam met 4 scheepen de vloote in Duyns bijgeweest ende twee prinssen aldaer becomen hebbende, die haer affhandigh sijn gemaeckt ende vercofft onder vaste toesegh ende beloffte dat haer voor haer scheepen als de andere gehuurde contentement soude werden gedaen ende ter cause vandien haer competerende een somme van 25.887 £, versochten dat alsnu haer daervan betaelinge moght werden gedaen. Rotterdam deed gelijck versoeck voor haere Visserije scheepen ende die van ’t Noorderquartier meede voor haer scheepen de vloote bijgeweest.

Dan is verstaen alvoren in deesen te treeden daerop te verstaen het bericht van de gedeputeerden ter Generaliteyt wat toesegh de supplianten magh sijn gedaen ende wat resolutiën dienthalven sijn genoomen.

9. Opten rangh bij den gedeputeerden deeser provintie ende Committeerde Raden onderlinge ter Generaliteyt te houden in ’t presideren effter uytinge versocht weesende, vermits de indispositie van den heer van Noordwijck denzelven nyet toe en laet boven te ghaen, conden de leeden malcanderen nyet wel verstaen, die van ’t Zuyderquartier de Committeerde Raden als ordinaris gecommitteerden aldaer willende gehouden hebben, die van Alckmaer ende Hoorn ter contrariën dat nyet anders als subsidiaire conden gehouden werden ende dattet beleydt van zaecken den ordinaris gedeputeerden toequam. In alle gevallen dat geen decisie dienthalven conde gedaen werden sonder de last van de respective principalen op gehoort te sijn, soodat eyntelijcken goedgevonden is de saecke te laeten bij ’t oude gebruyck, op hope dat tegens de aenstaende weecke den heer van Noordwijck sal sijn gecomen aen zijn vorige dispositie.

10. De regenten van Ossanen bij de heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier over het quaed aengeeven van haere huysen ende landen in de verpondinge so men abusivelijcken sustineert, geëxecuteert werdende ende een van burgermeesteren in apprehensie weesende gebracht, nyettegenstaende in ’t vonnisse verscheyden nulliteyten ende erreuren bij haer geproponeert waeren beghaen, daerop zij versochten mandament van revisie in forma, te absolveren binnen een corten te prefigeren tijdt, mits de proceduren interim gesurcheert ende den gevangen burgermeester uytte apprehensie ontslaegen werdende, wierden bij verscheyden leeden van ’t Suyderquartier ’t versoeck toegestaen. Dan die van ’t Noorderquartier sustinerende dat geen surchéance van executie can gegeeven werden als tegens den stijl ende gewoonte ende oock geen reedenen daertoe dienende ende daerbij opiniatrerende, is ’t versoeck opgehouden sonder conclusie.

11. Belanghende de petitie van den Raedt van ’t jaer 1640 is verstaen dat, om een cort besogne te maecken, het advijs van de heeren Committeerde Raden daerop geformeert sal worden geleesen ende alsdan in omvraege gebracht de poincten die van de meeste importantie zijn, om te sien hoeverre de leeden daerop eens sullen connen werden opdat de petitie eens magh werden affgedaen, ende dat teffens de heeren Committeerde Raden sullen werden versocht beneffens de heeren van den Rade van State te formeren een staet van raeminge van alle de oncosten dit loopende jaer in ’t leeger gevallen, opdat verscheyden saecken daernae gerecht mogen werden.

Zaterdag 27 oktober 1640 nanoen

Vacantie.

Zondag 28 oktober 1640

Was’t Sondagh.

Maandag 29 oktober 1640 voornoen

12. Sijn geleesen een groote partijen requesten van kleynen gewichte, daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is, nyet waerdich omme notitie van gehouden te werden.

Maandag 29 oktober 1640 nanoen

13. Is gedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke, mitsgaders de leste weecke van de voorghaende vergaderinge genomen, die daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert. Dan is bij ons geallegeert datte conclusie offte consent tot het treckpadt ende waegenwegh met de vaert over Muyen op Naerden bij de leeden te premature ende partijen nyet ten vollen gehoort was genomen, dat wij daeromme d’zelve nyet en conden toestaen om nyemant ongelijck te doen, versoeckende ‘tzelve aengeteyckent ende in de notulen gestelt te worden omme te mogen strecken als nae behooren.

Dinsdag 30 oktober 1640 voor- en nanoen

14. De weduwe van de substituyt-secretaris Suydervliet gecondemneert weesende den secretaris Doublet van Den Hage te guaranderen in ’t affterstal van een somme van 32.000 £ datte zelve secretarije zedert anno 1628 tot 1638 toe aen ’t comptoir van Delfft bevonden werdt ten affteren te weesen ende gesaementlijcken onmachtich omme te connen betaelen, versochten remissie van een gedeelte tot discretie ende totte reste behoorlijcke atterminatie. Is bij de meeste leeden verstaen ’t versoeck schandaleus ende sonder reeden te weesen ende is daeromme affgeslaegen.

15. Geresumeert zijnde ’t versoeck van burgermeesteren van Ossanen om te hebben mandament van revisie met surchéance van executie tegens Committeerde Raden van ’t Noorderquartier, sijn daerover weeder nyeuwe disputen gevallen, de Edelen nyet connende verstaen dat in deesen de Committeerde Raden gequalificeert waeren te disponeren, off dattet een saecke van justitie was, deurdien nyemant verpondinge can instellen als de heeren Staten, als daer schoon yet versweegen moght sijn, ende dat men daerom ’t gepasseerde moste houden als nyet ghedaen ende van de saecke wel bericht weesende, bij deese vergaderinge in disponeren so men bevinden magh te behooren. Eenige leeden haer hiermeede conformerende ende opte surchéance meede nyeuwe disputen vallende, is de saecke steecken gebleeven ende nyet in geconcludeert connen werden.

16. Daernae bij der handt genomen weesende de petitie van den Raedt van State voor den jaere 1640, ende geleesen ’t advijs van de heeren Committeerde Raden opte zelve posten respectivelijcken slaende, is nae deliberatie verstaen op ’t eerste point spreeckende van ’t reeckenen ende suyveren van de defecten der provintiën, dewijl Hollandt tot anno 1628 toe heefft gereeckent, datte provintiën daertoe meede sullen werden gebracht ende dat voorts bij Hollandt de vordere reeckeningen meede geprepareert ende voltrocken sullen worden.

Op ‘t 2e point dat belangende de betaelinge van de interesten van de capitalen tot laste van de Generaliteyt staende maer geconsenteert sal worden in een somme van 200.000 £ ende de reste verschoven opte provintiën, voor dewelcke dezelve in ’t particulier zijn genegotieert, mits dat meede naerder ondersocht zal worden off onder de vorder betalinge die uytte Generaliteytsmiddelen gedaen wordt aen deese interessen nyet meede t’saemen loopen posten voor provintiën, in ’t particulier opgenomen omme die meede te connen defalcqueren.

Op ‘t 3e spreeckende van ’t aenhouden van de drye staten van oorloge ende de 500 man binnen Eembden, ende op het 4e spreeckende van ’t aenhouden van de 50 compagniën van 120 coppen, hadden wel eenige leeden contrarie last, maer den tijdt verloopen, ’t volck aengehouden ende den dienst daervan getrocken sijnde conden de meeste nyet verstaen dat het consent daertoe geëxcuseert soude connen worden. Ende om in toecomende met beter ordre ende fatsoen te ghaen datte deliberatiën onbedwongen ende vrij mogen zijn, is verstaen datt telcken jaere de petitie tijdelijcken uytgeschreeven ende in de maent van december de consenten daerop versocht sullen werden, ende datte provintiën daertoe meede serieuselijcken sullen werden vermaent, opdat de confusiën tijdelijcken voorgecomen mogen werden. Werde meede vastgestelt dat de heeren Committeerde Raden versocht ende gelast sullen werden metten Raedt van State uyt te brenghen een lijste van de lasten van ’t leeger dit jegenwoordige jaer gevallen ende dattet zelve oock alle jaeren sal werden gedaen so haest de leegers uyttet velt comen, om daerdoor voor te comen verscheyden cavillatiën ende disputen ende dat oock de petitiën van de volghende jaeren daernae te beter mogen werden geformeert.

17. Ter occasie van deese poincten ende lasten dit loopende jaer gedraeghen is meede in deliberatie geleyt, datte leeden gerapporteert hebbende de naerder consideratiën van Zijn Hoogh.t aen haer principalen, alsnu gelieven te openen den naerderen last daerop becomen omme de petitie van ’t volgende jaer daerop naer behooren ingestelt ende geformeert te mogen werden. Ende vooreerst op het aenhouden van de 3 staten van oorloge ende van de 50 compagniën, waerop verscheydentlijcken wierde geadviseert, de heeren Edelen haer mette consideratiën van Sijn Hoogheyt conformerende als steunende opte gewichtichste reedenen ende mitsdien tot aenhoudinge van alle de militie, mits dat bij precijse monsteringe de excessen souden mogen werden geweert ende omme de lasten eenighsints beeter te vervallen, dat de contributiën ende pasporten souden mogen werden verpacht, ende voorts belanghende de servijsgelden ende andere lasten sodanigh reglement gestelt als de menage sal vereysschen. Die van Dordrecht meenden dat men van geen affschaffen behoort te spreecken maer wel van een generale reductie van alle compagniën, bij dewelcke de compagniën van 200 man op 150, van 150 op 120 ende van 120 op 100 coppen souden mogen werden gebracht, met welcke reductie men 1.500.000 £ haers oordels soude connen proffiteren sonder een man minder te hebben als teffens opte monsteringe precijse ordre soude connen werden beraempt, dat sij meede hooghnoodigh achten, mettet affdoen van de vordere poincten in ’t besoigne van de menage voorgeweest. Haerlem wilde alvooren de ordre opte monsteringe vastgestelt hebben, daerdeur sij oordelden een groot goedt gedaen te connen werden, hierentusschen surcherende de uytinge van haer advijs opte reductie ende affdancken. Amsterdam meende dat men alleen de 50 compagniën behoorde te casseren als onmogelijck om te betalen ende dat men van de reductie soude swijgen, maer precijs letten opte monsteringe ende ’t besogne opte menage voltreckende. Rotterdam weeder daertegens dat men geen volck behoort aff te dancken maer alleen de reductie te doen ende voorts volgens ’t geadviseerde van Dordrecht. Wij meenden datte zaecke nyet terechten was noch den Staet buyten verloop ende ruïne te houden, ten waere men vooreerst de lasten minderde, de 50 compagniën affdanckte, de reste reduceerde tot minder getal ende dan precijs monsterde, voorts retrencheerde alle lasten aen de affgedanckte dependerende ende menagerende alles dat mogelijck soude sijn, ende dan beneficiërende de oude ende inwilligende eenige nyeuwe importante middelen, verpachtende de contributiën ende pasporten ende alles bijbrenghende dat ergens gevonden can werden, dat alsdan hoope soude sijn om de oorloge voor eenige jaeren te connen continueren, in plaetse dat bij de lasten blijvende ende oorlogende op een puure negotiatie de eerste quade rencontre occasie geeven soude tot een irreparabile ruïne, ende hoewel de reeden bij Zijn Hoogh.t gemoveert plausibel ende important waeren, dat effenwel deese steunende op een puure onmogelijckheyt van anders te bestaen, verre scheenen te prevaleren. Hoorn was mits de absentie van haeren burgermeester nyet gereet haer last te openen, d’andere leeden haer met d’een off d’ander van vorige advijsen conformerende, is om deese discrepantie wille geen conclusie genomen connen worden, maer de zaecke opgehouden in resumtie.

18. Den resident Boswel ter Generaliteyt geproponeert hebbende zeeker versoek dat alle toevoer van waeren ende coopmanschappen uyt deese lande op Nieuwcasteel soude mogen werden verbooden, solange de Schotten dezelve plaetse sullen occuperen, is goedtgevonden alvooren hierop te verstaen de consideratiën van Zijn Hoogh.t door een van de heeren van Dordrecht, Amsterdam ende Alckmaer.

Woensdag 31 oktober 1640 voor- en nanoen

19. De gedeputeerden opte zeezaecken rapporteerden bij haer goedgevonden te weesen dat men sonder vorder uytstel alle de resolutiën opte seesaecken alhier genomen ter Generaliteyt soude inbrengen, te weeten het consent opte verpachtinge der convoien ende licenten volgens de bijgevoeghde limitatiën, de drye middelen voor de cruyssers, te weeten het dennegelt, cleynzeeghel ende booter buytensduyns, het last- ende veylghelt, ende debvoiren aen Zelant te doen ende datte heeren Committeerde Raden sullen werden versocht de middelen van de costelijcke waeren, suyckeren ende sijroopen te vinden op ’t incomen ende daervan de ordonnantie in te stellen om alsdan naerder op gebesogneert te worden, maer vooral noodich te vinden dat alvooren noch ter Generaliteyt te ghaen, Sijn Hoogh.t van alles naerder werde bericht ende sonderlinge voorgehouden de groote debvoiren die deese provintie is doende ende de cleyne handbiedinge van de andere provintiën, door dewelcke gecauseert is datte cust dit jaer nyet beset heefft connen worden ende de Oostindische scheepen so groote periculen geloopen, andere een grooten rijckdom genoomen sijn; dat oock in toecomende geen meerder hulpe van deselve te verwachten is, ende dat daerom Sijn Hoogh.t voorgehouden mocht werden dat de custscheepen op Hollandt ende Zeelant gerepartieert ende daertegens opte provintiën weeder overgeweesen moghten werden gelijcke lasten in de betaelinge van de servijsgelden ende fortificatiën, daertoe dat men meent datte zelve sullen weesen te disponeren, met versoeck omme tot alles ter Generaliteyt de behulpsaeme handt te bieden datte intentie van deese provintie magh werden becomen.

Hierop gedelibereert weesende is bij alle leeden met dit rapport geconformeert werdende voorige gedeputeerden versocht van alles Sijn Hoogh.t wel te embouscheren eer boven ter Generaliteyt te ghaen, en hem voornaemelijcken smaeckelijck te maecken datte provintiën behoorlijcke betaelinge aen custscheepen mogen doen, off dat anders de heeren van Hollandt ‘tzelve verstreckende, aen de servijsen ende anderssints sullen mogen corten.

20. De cruytmaeckers ende salpeetervercoopers claegende over de diversie van haere neeringe in andere quartieren, van dewelcke den viant ten overvloede werdt gerijfft, ende versoeckende daerom meede affdoeninge van ’t interdict, is goedtgevonden de leeden te geeven copije uyt dit versoeck om daerover met haer principalen te communiceren, ende alsso die van Dordrecht ende Gorchem meede voordroegen dattet verbot opten uytvoer van paerden meede behoort te werden toegestaen om de meenighfuldige lorrendraijerijen daerinne gepleeght, daerdoor den toevoer tot believen geschiet ende nyet geweert can worden sonder dattet landt daer yet van treckt, is verstaen dat oock die saecke naerder in omvraege sal werden gebracht.

21. De raeden ter Admiraliteyt tot Rotterdam versoeckende betaelinge van ƒ 239.249 tot betaelinge van de oncosten van de 9 scheepen ende vijff jachten de Groote ende Kleyne Visserije deese somer gedient hebbende, die alle daeghen tehuys werden verwacht ende datelijcken moeten werden betaelt, off datte scheepen leggen blijvende daegs ten mintsten 100 £ verteeren, dat alles tot laste van ’t landt compt, alsso men dezelve buyten betalinge nyet en derff affdancken, waerop verstaen is datte heeren Committeerde Raden den staet eens sullen naesien ende daervan rapporteren ende alsdan op geltmiddelen sal moeten werden gedacht.

22. D’zelve claegende datte Duynkerckers te Jarmuyen haer prijnssen vercofften sonder alvoren die Duynkercken in te brenghen, versoeckende ’tzelve gesteuyt te werden, is verstaen voor deesen gelijcke clachten bij Zijn Ma.t ter instantie van hier gerecht te weesen, dat daerom de retroacten eens sullen werden naegesocht ende dan met Zijn Hoogh.t naerder gecommuniceert.

23. Den Schots colonel Askijn ende Jaems met eenige compagniën van haer regiment 8 maenden op ’t comptoir van Mirop ten affteren zijnde ende versoeckende ordre tot betaelinge, is verstaen de heeren Committeerde Raden te lasten om haer te informeren van de oorsaecke van deese oneffenheyt datte compagniën van een regement eenige betaelt ende andere onbetaelt gelaeten werden, ende dat alsdan ordre tot betaelinge sal werden gestelt.

24. Het 16e point van ’t verhoogen van de legghelden der binnenschipperen deeser provintie meede in resumptie gebracht weesende, waeren Leyden, Alckmaer ende wij noch ongelast, andere oordelden dat nyet langer geëxcuseert conde werden, waeromme eyntelijcken geconcludeert is de heeren Committeerde Raden te lasten omme een lijst van verhooginge inne te stellen ende daervan rapport te doen, werdende de difficile leeden gelast haer dienthalven naerder te doen lasten ende dat voorts tot derzelver betaelinge prompte ordre sal werden gestelt.

25. Daernae bij vervolght geleesen weesende ’t advijs van Committeerde Raden opte petitie van den Raedt ende vooreerst op ‘t 5e ende 6e point, spreekende van de troepen van Rouillacque, Wenge[?], Wijnbergen, is verstaen dezelve te laeten aen de Fransse repartitie ende subsidiën daerop affgeweesen sijn, mits datte heeren Committeerde Raden sorge sullen draegen dat oock de servijsen dienthalven het landt nyet en werden gevercht.

26. Op ‘t 7e van ’t regement van Charnacé, nu Du Champ, mette compagnie ruyters, dat alvooren sal werden naeghesien het tractaet met Vranckrijck aengeghaen, omme te tenteren off men can vinden eenigh pretext daerop men het landt daervan soude fatsoenlijcken connen ontlasten.

27. Op ‘t 8e van ’t aenhouden der 6000 waertgelders, alsoo dezelve in dienst geweest ende de penningen bij de steeden toe verschooten zijn, dat middelen behooren te werden ingewillicht om ‘tzelve verschot te restitueren ende de steeden behoorlijcke satisfactie te doen.

28. Op ‘t 9e om totte affgeweesen troepen subsidie van Vranckrijck te versoecken, dat sulcx van dit jaer geëffectueert sijn geen vorder resolutie op valt dan in toecomende.

29. Geresumeert weesende ’t versoeck van de regenten van Ossanen, persisteerden de Edelen ende Amsterdam bij haer gesustineerde, alle de andere leeden verstonden dat men de revisie toestaen, adjuncten committeren ende binnen corte daegen de questie termineren ende affdoen soude, bevelende de beleefftheyt van Committeerde Raeden de versochte surchéance, welcken volgens oock de conclusie gevallen is, hoewel bij den heer van Mathenes verscheyden tegensporlingen sijn gedaen ende aenteyckeninge van zijn opinie versocht werde, daerbij de zaecke is gelaeten.

30. Uytte Generaliteyt ingebracht zijnde off nyet dienstigh ende noodigh weesen soude nae ouder gewoonte een vast- ende beededagh uyt te schrijven, is verstaen van jae, werdende ter dispositie van de Generaliteyt gestelt om een bequaemen dagh daertoe te prefigeren.

31. ’t Versoeck van de landgravinne van Hessen Zijn Hoogh.t naerder gecommuniceert weesende, werde gerapporteert zijn opinie te weesen dat men ’t subsidie van geschut ende munitie soude mogen excuseren, alsmeede van de versochte naerder alliantie, maer dat men effenwel bij leeninge eenige graenen aen dezelve soude mogen verstrecken, waerop gedelibereert weesende ende verscheyden leeden copije van deese propositie versoeckende, is goedgevonden ‘tzelve toe te staen ende de zaecke hierentusschen op te houden.

32. De raeden ter Admiraliteyt van Rotterdam versoeckende meede een somme van 6.000 £ tot uytrustinge van ’t fregat lest bij den admirael Tromp opgebracht, is goedtgevonden alvoren uytte voors. raeden te verstaen hoe ’t mogelijck is dat tot dit jacht, daer den admirael van gerapporteert heefft dat nyet aen en mancqueerde als een mast ende een pack seylen, so grooten somme tot uytrustinge van doen is. Die daerop gehoort zijnde verclaerden bij matroosen het heele jacht van cabels, touwen, seylen ende allerhande behoefften geroofft te zijn voor het tot Rotterdam gecomen is, jae, dattet eensdeels ontramponeert is ende daerom sonder de geëischte somme nyet in see gebracht te connen werden.

Waerop geresolveert zijnde eyntelijcken verstaen is dat deese betalinge bij de Generaliteyt gedaen behoort te worden ende dat aldaer sal werden versocht last gegeeven te werden opte Collegiën ter Admiraliteyt dat in toecomende het spoliëren van prinssen magh werden verhoedt.

Donderdag 1 november 1640 voor- en nanoen

33. De heeren Committeerde Raden binnenstaende rapporteerden van haere debvoiren in ’t executeren van de resolutie, op ’t scheyden van de vergaderinge genomen, haer in handen gestelt, ende vooreerst belanghende ’t cort ende defecten van de comptoiren ter Admiraliteyt aen de respective provintiën op ’t subsidie van de twee millioenen, voor deesen gepetitionneert van ’t jaer 1628 aff tottet jaer 1636 toe, dat zij dezelve becomen hebben ende daeruyt bevinden dattet College van Rotterdam noch ten affteren is:

opte provintie van Gelderlandt

ƒ 319.185 £

op Utrecht

ƒ 94.570 £

op Vrieslandt

ƒ 408.163 £

op Overijsel

ƒ 172.673 £

op Doublet weegen de Generaliteyt

ƒ 175.655 £

t’saemen

ƒ1.195.016 £ 13sts.

*Dattet College van Amsterdam noch volgens haeren staet ten affteren is:

opte Generaliteyt

ƒ 128.000 £

op Gelderlandt

ƒ 18.576 £

op Hollandt 4 jaeren à 66.339 £ ’s jaers

ƒ 113.967 £

op Vrieslandt

ƒ 511.263 £

op Overijsel

ƒ 97.000 £

t’saemen

ƒ 970.178 £

Die van ’t Noorderquartier verclaerden voor deesen bij staet van dat quartier gebleecken te weesen dat opte provintiën noch te cort quaemen ten mintsten een somme van een millioen, te weeten op Vrieslandt per rest van anno 1624 noch 132.620 £ ende nae ’t jaer 1628 noch ƒ 466.472 £, ende op Groningen ƒ 408.163 £, t’saemen één millioen 007.255 £.

Hierop gedelibereert zijnde is verstaen dat bij alle middelen aengehouden zal werden omme deese betaelinge van de provintiën te consequeren, ende dat Sijn Hoogh.t dit tot een argument zal werden tegemoedt gevoert om de lasten van de zee op Hollandt alleen te doen repartiëren.

Verclaerden vorder uytte Collegen verstaen te hebben de reeden waeromme de custscheepen so tijdelijcken nyet in zee gebracht zijn te weesen, ende dat noch nyet ten vollen aen de Collegen gebracht geweest zijn, ende geen gelt bij de provintiën daertoe gecontribueert off deur directeurs alles noch beleyt is geweest, ende dat zelffs meede het gebreck van volck nergens te becomen ende het reterderen van de wissel daertoe merckelijcke occasie heefft gegeeven.

Hierop gedelibereert zijnde is verstaen dat door Zijn Hoogh.t de provintiën sullen werden versocht alle de scheepen de directeurs te onttrecken ende aen de Admiraliteyt te doen comen, opdat op eenen eenparigen voet dezelve in zee mogen werden gebracht.

34. Belanghende het victaliëren van de oorloghscheepen bij wye te doen, off bij ’t landt off bij de capiteynen, dattet College van Amsterdam de reedenen pro et contra geëxamineert hebbende, van meeninge is dat noch best ende dienstichst voor ’t landt weesen soude het schaffen van vivres de capiteynen aen te besteeden voor sodanigen penningen als de heeren Staten sullen goedtvinden.

Is verstaen datte gedeputeerden opte zeezaecken sullen werden versocht deese zaecke naerder te examineren ende te dienen van hunnen advijse, wat sij oordelen in deese gedaen te sullen moeten werden.

35. Op het last- ende veylghelt met Zijn Hoogh.t gesproocken weesende datte zelve van meeninge was deese zaecke in zijn bijweesen ter Generaliteyt eens soude mogen werden geventileert, ende daerop gehoort weesende de contrarie consideratiën van Zelandt, dat men alsdan occasie soude hebben in reguard van dezelve ende andere naerder debvoiren te doen, is verstaen so last hebben dat van deese saecke ter Generaliteyt zal werden gesprooken, so nyet, dat alsdan deputatie aen haer principalen zal werden geprocureert.

36. Belanghende ’t misverstant metten Raedt van State op ’t stuck van de monsteringe dat Sijn Hoogh.t oordeelt goedt weesen, dat weedersijts gecommitteerden eens op zijn caemer souden mogen compareren ende daerover met malcanderen spreecken, hoopende het different alsdan gevonden te sullen connen werden, is verstaen de heeren Committeerde Raden te authoriseren om neffens eenige uytten Raedt dit besogne met Zijn Hoogh.t waer te neemen, ‘tzelve op papier te brenghen ende alsdan daervan naerder rapport te doen omme alsdan daerop, mitsgaders de precijse betaelinge sonder welcke geen precijse monsteringe gedaen can werden, nae behooren te werden geresolveert.

37. Op het stuck van de pasporten dat Zijn Hoogheyt van meeninge is dat onder den Raedt van State behooren te werden gebracht, ende sij de Staten-Generael, ’t zij de secretaris van Zijn Hoogh.t eenige van doen mochten hebben, dat onder recepisse haer gegheeven behooren te worden ende gelijck het kleynzeegel bij den Raedt van State verantwoordt, ende alle gouverneurs, commandeurs ende Admiraliteyten het geeven van pasporten soude werden verboden op peene van nulliteyt, ende dat ontfangers souden weesen goeden prinse, is met dit rapport geconformeert ende goedgevonden de heeren Committeerde Raden te authoriseren deese consideratiën op ’t papier te brengen ende met Zijn Hoogh.t naerder te beschaeven ende alsdan daervan rapport te doen.

38. Opte contributiën dat Zijn Hoogh.t goedtvindt dat bij quartieren verpacht ende eenige compagniën tot inninge van dezelve mogen gedestineert werden, die op acte van Zijn Hoogh.t ende den Raedt de inninge daervan souden hebben te doen ende nyemant anders, is verstaen dat dezelve heeren Committeerde Raden deese consideratiën op papier sullen brengen ende daerover metten Raedt van State ende Zijn Hoogh.t naer in conferentie comen ende van alles rapport doen.

39. Dezelve heeren Committeerde Raden reïtererende haere clachten den 15en september ende 13en october lestleeden gedaen omme een somme van 2.300.000 £ haer in handen gestelt te worden tot telle quelle satisfactie van de meest krijtende t’affterheeden, daertoe zij verclaerden dat mits het verloop van den tijdt noch ongelijck meer reedenen dienden die so important ende so tastelijck waeren dat nyet langer over ’t hoofft gesien connen worden sonder het ghemeene landt te exponeren [aen] het uyterste gevaar, alsso de dreyghementen van de militie ende andere so hefftigh vallen dat sij schricken daerom denckende ende de heeren Staten verseeckeren dat sonder prompte voorsieninge buyten twijffel sullen uytbarsten tot d’een off d’ander irreparabile extremiteyt, daervan zij onschuldich willen sijn ende protesteren van haer debvoir.

Hierop gedelibereert sijnde verclaerden de leeden geen last te hebben tot eenige negotiatie sonder voorghaende consent van middelen die veele leeden urgeerden, neffens het affschaffen van eenige lasten, ’t beneficiëren van oude middelen ende ’t affdoen van de pointen van de menage, nyet vindende moghelijck off dienstigh den oorlogh langer te voeren op negotiatiën off een imaginair credijt, waeromme geresolveert is op mergen de middelen in beschrijvinge eens te recappituleren om te sien off de leeden tot eenige consenten sullen weesen te beweegen.

40. Dezelve heeren recommandeerden meede ten hooghste aen ’t Noorderquartier de betaelinge van de gemeene solliciteurs, die verclaerden sonder alvooren de zeezaecken verseeckert te weesen daertoe geen apparentie te sien, doch alsso die saecken haer wat beeter schijnen op te doen, is dit stuck uytgestelt totte naeste vergaderinge, met versoeck dat die van ’t Noorderquartier daertegens haer consent wilden helpen faciliteren.

41. Bij de heeren commissarisen, gebesogneert hebbende over de questie van de vrouwe van Rinsaterwoude tegens de classe van Rijnlant op ’t beroepen van een predicant, gerapporteert weesende, dat op zeeckere voorslaegen schrifftelijcken ingestelt partijen hadden geaccordeert ende verdraegen, zijn dezelve voor haere moeyten ende debvoiren bedanckt ende is verstaen datte uytspraecke bij resolutie sal werden geconfirmeert.

Vrijdag 2 november 1640 voornoen

42. Is in deliberatie geleyt het 6e point van beschrijvinge omme ‘t sout aen den Staet te brengen off eenige andere voorslaegen tot beneficie van ‘tzelve middel in te willigen. Dan wierde het eerste poinct nyet practicabel geoordelt, ende in plaetse van ‘tzelve meenden eenige dat men halve capitalisten soude mogen maecken die duysent gulden gegoedt zijn, andere dat men de capitalisten nae proportie soude verhoogen, 2.000 £ gegoede soveel, 4, 8 ende12.000 £ gegoede ende meer nae advenant ende proportie soveel hooger; sommige wilden ’t soutgelt met ¼ part verhoogen, sodat eyntelijcken goedgevonden is de heeren Committeerde Raden te lasten uyt deese voorslaegen ende andere yets te beraemen ende bij geschriffte te stellen, dat alsdan aen de leeden ten besten soude connen werden gerecommandeert.

43. Is meede in omvraege gebracht het 7e point spreeckende van een impost op scheepen, schuyten, waegens ende carossen, alsmeede wat passagegelt, ende wierde bij alle leeden inne geconsenteert, uytgeseyt datte heeren Edelen de carossen excuseerden, ende Hoorn in plaetse van ’t schuyt- ende waegengelt het passagegelt recommandeerde sonder van last te connen veranderen, waeromme de saecke opgehouden heefft moeten werden in resumtie.

44. Belanghende den vrijen uytvoer van paerden de leeden meest alle van een opinie weesende dat behoorde te geschieden, is effenwel goedgevonden de consideratiën van Zijn Hoogh.t daerop alvooren te verstaen.

45. Meede in omvraege gebracht weesende off aen Venetiën geen naerder debvoiren behooren te werden gedaen tot opbrenginge van de affterstallige subsidiën, monterende ontrent de vijff millioen, bij ’t senden van een nieuwen ambassadeur offte anders, vonden eenige leeden ‘tzelve hooghnoodigh ende voornaemelijcken de ambassade uyt reedenen van staet, mits Venetiën de eerste geweest heefft nae den treffves die de ambassadeurs van deesen Staet tegens de Spaensse oppositiën aldaer ende dreygementen van den paus als ambassadeurs van een vrijen republijcque heefft ontfangen ende gerespecteert, nyet geraeden weesende dat die twee republijcquen van malcanderen deur ’t intrecken van de ambassadeurs souden werden geruïneert. Andere weeder de ambassade ondienstich oordelende solange van die zijde geen hoope van ’t furnissement van secours ende affterstallen soude sijn gegeeven, alsmeede van de eertitulen, onsen ambassadeurs bij andere coningen tot noch toe onthouden, sodat de dispositie op deesen in suspenso gebleeven is.

Vrijdag 2 november 1640 nanoen

46. De gedeputeerden met Zijn Hoogh.t gecommuniceert hebbende de resolutiën opte seesaecken ende van de custscheepen, verclaeren dat Sijn Hoogheyt tevreeden geweest is dat ter Generaliteyt so se leggen souden werden inghebracht, hoewel hem ten besten nyet en smaeckte dat men de verpachtinge van de convoien aen de egualisatie van de middelen vastbont, mitsgaders de custscheepen de provintiën sochte te ontrecken ende d’zelve andere lasten te lande overschooff, mochte effenwel lijden datte consideratiën van de provintiën op gehoort wierden. Dat zij dienvolgens alle dezelve resolutiën ter Generaliteyt geoopent hebbende aldaer versocht was dat alles bij geschriffte mocht werden gestelt, Zelandt alleen het dennesout ende ’t last- en veylgelt disputerende, die daerover verstaen is besonden te sullen werden door sodanige als de heeren van Hollandt daertoe sullen voorslaen.

Sullende opte vordere saecken geresolveert werden so haest de schrifftelijcke resolutiën sullen hebben becomen, ende is dienvolgens goedgevonden de schrifftelijcke propositie alvooren hier te leesen ende dan boven te brenghen ende voorts te deputeren persoonen aen de heeren van Zelant om dezelve totte voors. middelen te disponeren.

47. Is daernae geleesen de extensie van de resolutie genomen op ’t kerkelijck different van Rinsaterwoud, behelssende ’t accoordt tusschen de vrouwe ende de gedeputeerden van ’t classis van Rijnlandt gemaeckt deur intersessie van de heeren commissarisen deeser vergaderinge, concernerende het stellen van een kerckenraedt ende het beroepen van een predicant aldaer, ende is bij alle leeden verstaen de extensie wel gedaen te weesen ende dienvolgen het accoordt gehouden voor gearresteert.

Belanghende de costen ter cause vandien gemaeckt is verstaen, datte gedeputeerden van ’t classe de declaratie sullen instellen ende aen Committeerde Raden overleeveren, omme bij dezelve gediminueert zijnde voorts bij den ontfanger Schilperoirt ordre van betaelinge toe gestelt te werden.

48. Op ’t voorstellen weegen Zijn Hoogh.t van de twee vacante capiteynschappen, d’een van den heer van Dort ende d’andere van den capiteyn Junius ende ’t versoeck daerop gevolght, is verstaen aen Zijn Hoogh.t den eenen van capiteyn Junius te defereren om die te mogen confereren opten oudsten soon van Junius, broeder van den overleeden, ende dat op mergen van de andere nominatie zal worden ghedaen so de leeden gesaementlijcken daertoe inclineren.

49. Is in deliberatie geleyt de propositie van de heeren Committeerde Raden, spreekende van ’t beneficiëren van oude middelen ende van de pachters, de ordonnantiën te presteren so se leggen, off dat opte clachten daerop te volghen denzelven tot laste van sodanige gebreeckige staet satisfactie ende contentement zal worden ghedaen tot seggen ende discretie van deese vergaderinge.

Waertoe verscheyden leeden consent droeghen, tevreeden sijnde sodanige verclaeringe van precijse observantie in cas van eenparicheyt van alle de andere leeden te doen, doch die van Amsterdam sustineerden dat op sodanige verclaeringe weynigh facit te maecken was doordien de eeden selffs de leeden voor deesen gevercht ‘tzelve nyet en hadden connen teweege brenghen, meende daeromme dat men belanghende de prestatie malcanderen bij zeecker conferentie naerder contentement most doen, ende is terselver oorsaeke de saecke opgehouden in resumptie.

50. Uytte Generaliteyt gerapporteert weesende dat op ’t versoeck van de Westindische Compagnie, die 15 scheepen uyt Brasijl verwachten met 2 politijcquen raeden meedebrenghende verscheyden secreten, geresolveert was brieven van die tafel ende Sijn Hoogh.t geschreeven te sullen werden aen den admirael Tromp, ten eynde voor ’t Canael ende ontrent Leesar eenige van sijn scheepen gelieve te senden omme d’zelve in salvo te leyden, vonden de heeren van Amsterdam die saecke zeer bedenckelijck, vreesden dat deur den viant occasie soude werden gegeeven om hem wel van daer te onthouden, maer met al sijn macht alsdan opte Fransse vlooten soude aenvallen, weetende datten admirael daerontrent nyet en is. Waermede haer andere leeden conformerende is goedgevonden daer eenige leeden Sijn Hoogh.t ditzelve gemoedt te voeren ende te versoecken die aenschrijvinge sulcx te temperen, dat se doen als d’andere scheepen, alle gevreesde schaede magh werden affgeweert, werdende hiertoe versocht de vorige gedeputeerden opte propositie van Boswel, die daernae daervan rapporterende verclaerden dat Sijn Hoogheyt aengenomen hadde dienthalven sodanige sorghe te draeghen dat d’een ende d’ander van de leeden souden hebben con[ten]tement.

Zaterdag 3 november 1640 voor- en nanoen

51. De heeren Committeerde Raden verstaen hebbende datte vergaderinge staet op ’t scheyden ende vreesende dat mits de quade ende oneffen betaelinge van de soldaten wel d’een off d’ander irreparabel ongemack ontstaen moght, doordien de meeste frontieren bij dezelve ten besten nyet en zijn bewaert ende daerom Zijn Hoogh.t ‘tzelve genotificeert hebbende, hadde Zijn Hoogh.t den pensionaris reets gesommeert ende ondervraeght opte geleegentheyt van de consenten ende verstaen hebbende dattet schip- ende wagengelt, mitsgaders het beneficiëren van ’t zoutgelt van goede apparentie was, alsmeede tottet beneficiëren van de oude middelen, doch dat staende vergaderinge dat werck nyet wel soude connen werden voltrocken, maer tijt moste weesen om de ordonnantiën ende alles in te stellen ende de leeden smaeckelijck te maecken, sloegh daeromme voor dat men opte goede apparentie die daer is tot deese middelen een bequaeme somme gelts de heeren Committeerde Raeden soude mogen in handen werden gestelt bij negotiatie, sonder ‘twelck de vergaderinge nyet soude connen scheyden.

Bij deese occasie die van Hoorn ende Enckhuysen noch gesommeert zijnde op ’t schip- ende waegengelt om haer mette andere leeden te conformeren, persisteerden van nyet anders gelast te sijn ende tegens last nyet te connen doen, waerop de saecke effter geresumeert weesende goedgevonden is de heeren van Hoorn ende Enckhuysen te versoecken om haer principalen naerder te disponeren ende dat tot dien eynde met brieven van de vergaderinge sullen werden geassisteert.

Dan dat voornaemelijcken de saecke daernae dient gedirigeert dat men teffens tot affschaffen van de militie, menageren van verscheyden saecken, inwilligen van nyeuwe ende beneficiëren van oude middelen magh comen om de reste alsdan met een reedelijcke negotiatie goedt te maecken, ende belangende de versochte negotiatie offte anticipatie van een goede somme bij de comptoiren, conden de leeden mede nyet gedisponeert werden sonder voorghaende consenten ende is daeromme nyet anders geresolveert connen werden dan datte heeren Committeerde Raden haer ten besten mogelijck souden moeten beholpen, werdende de leeden versocht, so den noot eenige uytschrijvinge van penningen requireerde, ‘tzelve ten besten te willen recommanderen.

52. Vanweegen Zijn Hoogh.t gerapporteert zijnde dat de propositie van den resident Boswel belanghende ’t verbot van de vaert ende uytvoer op Nyeucastel Sijn Hoogh.t gants nyet smaeckelijck is, jae t’eenemael onreedelijck oordeelt, daer de Engelssen zelff den vaert aldaer continueren, immers op eenige spetiën ende zelffs binnen de haeven van Duynkercken allerhande waeren zelffs contrebande met heele vlooten bij haer geconvoieert toestuyren, ende dat sulcx den resident tot antwoordt soude connen werden toegevoeght.

53. Belanghende ’t vercoopen van de scheepen tot Jarmuijen dat hetzelve meede onreedelijck oordelt ende tegens de oude ordre oock merckelijcken ondienst soude connen ontstaen voor scheepen van neutralen, die oock genomen zijnde sonder voor goeden prinsse verclaert te werden, tot nadeel van deselve vercofft souden connen werden, ende dat men daerom den resident Boswel meede soude mogen versoecken Sijn Ma.t daervan te verwittigen ende te versoecken dat sulcx nyet toegelaeten maer gevolght moght werden de oude gewoonte.

54. Uytte Generaliteyt gerapporteert zijnde van de overgroote clachten ende instantiën die aldaer gedaen werden bij de vrouwen ende weduwen van de capiteynen ende matroosen opte binnenstroomen, eenige 80, 60, 40 ende 20 maenden respective ten affteren sijnde ende genochsaem als van honger verghaende sonder datte provintiën van Gelderlant, Utrecht, Vrieslandt ende Overijsel daerdoor tot betaelinge hebben connen werden beweeght, maer alleen tevreeden zijn dat bij den ontfanger-generael t’haeren laste de penningen werden genegotieert, is in deliberatie geleyt off bij deese vergaderinge die voorslagh aengenomen can werden, dan off zelffs ten aensien datte alle ingeseetenen deeser provintie zijn voor de provintiën een goede somme aen dezelve soude connen verschieten, nodich weesende dat daerinne voorsien werde, alsso dreygen met heele vendels voor de Caemer te comen ende haer betaelinge op andere manieren te vervolghen, comende noch opte voors. provintiën over de 300.000 £ te cort, Zelandt ende Groningen ten vollen ende deese provintie ’t meerendeel voldaen hebbende, ende is verstaen dat alle debvoiren sullen werden gecontinueert omme de provintiën tot betalinge te beweegen, connende ’t voorslagh in geenerhande mannieren werden geaccepteert.

55. Is meede uytte Generaliteyt genotificeert dat La Thulerije ordinair ambassadeur van Vranckrijck aen deesen Staet, voor deesen ende lest geweest bij de Signeurije van Venetiën, alreede tot Rotterdam aengecomen is ende dat tegens maendagh toecomende ordre gestelt zal worden tot sijne receptie.

56. Is gedaen lecture van de propositie belanghende verscheyden resolutiën van zeezaecken ter Generaliteyt ingebracht ende alsnu weegen dese vergaderinge schrifftelijcken over te leeveren, die bij alle leeden geapprobeert ende goedtgevonden, behoudens eenige cleyne correctiën roerende ’t claer stellen van ’t affschaffen der binnenlandse pasporten, ende datte verpachtinge van de egualisatie der middelen sal moeten gedaen werden voor de verpachtinge der convoien ende licenten, ende het aenneemen van de last der custscheepen op Hollandt nae voorgaende jaerlijcx consent ter somme van 1.108.000 £, mits de provintiën ’t equivalent opte servijsgelden overneemende, ende is goedgevonden ‘tzelve ter Generaliteyt ingebracht te sullen werden.

57. Den orateur Haga instantiën doende dat een ander ambassadeur nae Constantinopolen magh werden gesonden off ten mintsten dat Henric Cops aldaer gelaeten bij provisie, gemaeckt moght werden secretaris van de ambassade, is om de ongereetheydt van de heeren van Leyden de zaecke uytgestelt totte naeste vergaderinge.

58. De heeren Committeerde Raden den commies Kettingh gehoort hebbende opte wanbetaelinge van de Schotse compagniën onder den colonel Askijn, rapporteerden datten zelven verclaert van dit regiment eenige op Mirop andere op andere comptoiren gerepartieert te sijn, maer hem belanghende in ’t betaelen te ghaen sonder onderscheyt van personen so lange daer gelt in casse is, maer dat gestadige belastinge van ’t comptoir van Mirop mette negotiatiën zelffs bij Committeerde Raden hem van tijt te tijdt te laste geleyt ende den noot, daerdoor hij gedrongen werdt selffs de interesten te negotiëren, de hinderpalen sijn dat alle de affecteerde compagniën ontrent de zes maenden ende eenige meer ten affteren zijn ende nyet betaelt connen worden, versoeckende dat hiertegens andere remediën mogen werden gestelt op ’t alderspoedichste, off datte ‘tzelve comptoir nyet gevonden sal connen werden sonder verloop.

Dan heefft om ’t scheyden van de leeden in deesen geen remedie gestelt connen worden, dan sijn Committeerde Raden versocht bij de beste middelen de saecken in ordre te houden totte aenstaende vergaderinge toe op hoope dat alsdan op alles nae behooren sal werden voorsien.

59. De extraordinaris gedeputeerden uytte Generaliteyt weederkeerende rapporteerden belanghende de resolutiën opte zeezaecken de provintiën schrifftelijcke propositie overgeleevert te hebben ende dat om ’t last- ende veylgelt die van Zeelandt toe te induceren gecommitteert zijn de heeren van Delfft, Amsterdam, Rotterdam ende Hoorn, neffens een van de provintiën van Vrieslandt ende Groningen, die aenghenomen hebben tegens dinghsdagh toecomende acht daeghen derwaert aen te reysen om haere commissie te voltrecken, sullende teffens oock met brieven van de heeren Staten-Generael ende Zijn Hoogh.t werden geassisteert ende is hiermeede de vergaderinge gedimitteert ende gescheyden.

Finis